ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΜΑΣΤΟΥ

Ο καρκίνος του μαστού είναι μια νόσος που θεραπεύεται σε σημαντικό βαθμό. Αρκεί να διαγνωστεί εγκαίρως. Ο Προσυμπτωματικός έλεγχος για καρκίνο του μαστού μπορεί να μειώσει την πιθανότητα θανάτου από τη νόσο κατά 25%. Ο καρκίνος του μαστού είναι ο πιο συχνός καρκίνος στις γυναίκες. Στην Ελλάδα κάθε χρόνο έχουμε περίπου 1.500 νέες περιπτώσεις καρκίνου του μαστού. Οι παράγοντες που σχετίζονται με την εμφάνιση του καρκίνου του μαστού δεν έχουν πλήρως διευκρινιστεί.
         
           Οι πιο σημαντικοί είναι οι ακόλουθοι:

• Η μεγάλη ηλικία. Περίπου το 80% των περιπτώσεων καρκίνου του μαστού συμβαίνουν σε γυναίκες > 50 ετών.
• Το ατομικό ιστορικό. Το ιστορικό καρκίνου στον ένα μαστό συνεπάγεται αυξημένο κίνδυνο και στον άλλο μαστό.
• Οικογενειακό ιστορικό. Η ύπαρξη σε συγγενείς α’ βαθμού (μητέρα, αδελφή, κόρη) καρκίνου του μαστού ή καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
• Η γενετική προδιάθεση. Το 5-10% των περιπτώσεων καρκίνου του μαστού είναι κληρονομικοί.
• Η έκθεση σε ακτινοβολία.
• Τα υψηλό ανάστημα, η παχυσαρκία μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών και η μεγάλη μάζα του αδένα του μαστού.
• Η πρώιμη εμμηναρχή και η όψιμη εμμηνόπαυση.
• Η ηλικία γέννησης του πρώτου παιδιού. Σε μεγαλύτερες ηλικίες, η τεκνοποίηση συνεπάγεται μεγαλύτερο κίνδυνο.
• Η θεραπευτική λήψη ορμονών, οιστρογόνων και προγεστερόνης για διάστημα μεγαλύτερο των 4 ετών.
• Η ινοκυστική μαστοπάθεια.
• Αντισυλληπτικά δισκία, αν και η αύξηση του κινδύνου είναι πολύ μικρή και έχει βραχεία διάρκεια.
• Η αυξημένη κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών και το κάπνισμα.
• Η αυξημένη πρόσληψη λίπους, ιδιαίτερα στο άνω μέρος
• του σώματος.

Συμπτώματα
Το πιο σύνηθες προειδοποιητικό σημείο του καρκίνου του μαστού είναι ένα συμπαγές ογκίδιο που συνήθως δεν μπορεί να μετακινηθεί και μπορεί να πονάει ή όχι. Άλλα σημεία μπορεί να είναι τα ακόλουθα:

• Έκκριση ορώδους ή αιμορραγικού υγρού από τη θηλή.
• Η θηλή μπορεί να εμφανίζει εισολκή (να είναι στραμμένη προς τα μέσα) ή να βγάζει σκουρόχρωμο υγρό.
• Το δέρμα πάνω από τον όγκο μπορεί να μοιάζει με φλούδα πορτοκαλιού ή να παρουσιάζει εσοχές (κοιλότητες) στις περιοχές όπου έχει εξαπλωθεί ο καρκίνος.
• Η αλλαγή στο σχήμα ή στην εξωτερική καμπύλη του μαστού.

Βέβαια, η αλλαγή στο μέγεθος ή στην υφή του μαστού μπορεί να οφείλεται σε πληθώρα άλλων καταστάσεων, όπως οι αλλαγές στον ιστό του μαστού που συμβαίνουν φυσιολογικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του καταμήνιου κύκλου, οι κύστεις, τα αδενώματα κ.α.

 

Προληπτικός έλεγχος του μαστού

 

• Μηνιαία αυτοεξέταση των μαστών σε ενήλικες γυναίκες. Αποκτήστε επαρκείς γνώσεις για τη σωστή αυτόεξέταση των μαστών, η οποία πρέπει να γίνεται στη 10η μέρα του κύκλου με 1η την ημέρα έναρξης της περιόδου.
• Ετήσια εξέταση των μαστών από τον οικογενειακό γιατρό ή τον γυναικολόγο μετά τo 20ο έτος της ζωής.
• Μαστογραφία αναφοράς για συγκριτικούς λόγους πριν το 40ο έτος της ηλικίας, η οποία θα πρέπει να επαναλαμβάνεται ανά 3ετία σε γυναίκες μικρότερες των 50 ετών και ανά διετία μετά το 50ο έτος.

Ανάλογα με τον αριθμό των παραγόντων κινδύνου μπορεί να υπάρξει βράχυνση
των μεσοεξεταστικών περιόδων.

 Η αυτοεξέταση του μαστού βήμα προς βήμα:

βήμα 1: Στηθείτε μπροστά από ένα καθρέπτη με τα χέρια στη μέση αλλά χαλαρά -χωρίς να τα σφίγγετε στο κορμό σας. Κοιτάξτε και ελέγξτε κάθε μαστό χωριστά για κάτι ασυνήθιστο, όπως κάποιο μικρό ή μεγάλο βαθούλωμα, μια πληγή στο δέρμα του μαστού, κάποια ερυθρότητα (κοκκινίλα), αλλά και αυτό το μέγεθος κάθε μαστού. Είναι απόλυτα φυσιολογικό ο ένας μαστός να διαφέρει σε μέγεθος από τον άλλο, όμως, αν αυτή τη διαφορά δεν την έχετε προσέξει σε προηγούμενες εξετάσεις –αυτοεξετάσεις, πείτε το στο γιατρό σας. Τέλος, προσέξτε τη θέση της θηλής: εάν δείτε ότι αυτή έχει αλλάξει, να το αναφέρετε αμέσως στο γιατρό σας.

 

βήμα 2: Σηκώστε τα χέρια, βάλτε τα πίσω από το κεφάλι και πιέστε προς τα πίσω. Οι μυς του θώρακα σφίγγουν. Κοιτάξτε το σχήμα και το περίγραμμα των μαστών και εξετάστε και τους δύο μαστούς όπως και στην εικόνα. Ελέγξτε οποιαδήποτε αλλαγή στο μέγεθος και στο σχήμα των μαστών, ή εάν υπάρχει κάποια διόγκωση ή βαθούλωμα, ή ερυθρότητα (κοκκινίλα), ή οποιαδήποτε αλλαγή χρώματος στο δέρμα, ή ακόμα κάποια πληγή ή εκδορά. Εάν διαπιστώσετε κάτι από τα παραπάνω, να το αναφέρετε αμέσως στο γιατρό σας.

βήμα 3: Χρησιμοποιώντας τα άκρα των δακτύλων, ψηλαφίστε τους μαστούς σας από μέσα προς τα έξω, με κυκλικές κινήσεις και σε περιοχές που να καλύπτει η μια την άλλη. Εάν αισθανθείτε κάτι σκληρό κάτω από τις άκρες των δακτύλων σας, ψηλαφίστε ξανά την περιοχή και αφού βεβαιωθείτε ότι πράγματι κάτι υπάρχει εκεί, να το αναφέρετε αμέσως στο γιατρό σας.

βήμα 4: Με το δεξί σας χέρι χρησιμοποιώντας τα άκρα των δακτύλων) ψηλαφίστε τον αριστερό μαστό και με το αριστερό σας χέρι ψηλαφίστε το δεξιό μαστό. Ψηλαφίστε ανά μικρές περιοχές όσο ένα νόμισμα. Εάν εντοπίσετε κάτι σκληρό κάτω από τις άκρες των δακτύλων σας, ψηλαφίστε ξανά την περιοχή και αφού βεβαιωθείτε ότι πράγματι κάτι υπάρχει εκεί, να το αναφέρετε αμέσως στο γιατρό σας.

βήμα 5: Χρησιμοποιώντας δύο δάκτυλα, τον δείκτη και τον μέσο, επαναλάβετε ό,τι και στην εικόνα 4 για κάθε μαστό. Εάν εντοπίσετε κάτι σκληρό ανάμεσα στα δύο δάκτυλα, ψηλαφίστε ξανά την περιοχή και αν βεβαιωθείτε ότι πράγματι κάτι υπάρχει εκεί, να το αναφέρετε αμέσως στο γιατρό σας.

βήμα 6: Τοποθετείστε το δείκτη του χεριού σας στη θηλή και πιέστε βαθιά γύρω γύρω τη θηλή, και μετά πιέζοντας ελαφρά τραβήξτε τη θηλαία άλω προς τα πάνω. Αν αισθανθείτε κάτι σκληρό κάτω από τη θηλή, ή κάτι που κρατάει τη θηλή και δεν την αφήνει ελεύθερα να κινηθεί προς τα πάνω, ή αν

αισθανθείτε ασυνήθιστο πόνο, να το αναφέρετε αμέσως στο γιατρό σας.

βήμα 7: Πιάστε και πιέστε προσεκτικά απαλά αλλά σταθερά κάθε θηλή. Χρησιμοποιήστε τον αντίχειρα και τον δείκτη. Εάν αισθανθείτε πόνο, έστω και μέτριο αλλά ασυνήθιστο, ή εάν παρατηρήσετε να τρέχει υγρό από τη θηλαία άλω, να το αναφέρετε αμέσως στο γιατρό σας.

βήμα 8: Ξαπλώστε ανάσκελα σε ένα ίσιο κρεβάτι. Βάλτε ένα μικρό μαξιλάρι πίσω από τη πλάτη και ψηλά μέχρι τους ώμους. Βάλτε το αριστερό σας χέρι πίσω από το κεφάλι και με το δεξί σας χέρι ψηλαφίστε τον αριστερό μαστό σας. Κάντε το ίδιο αντίστροφα, βάλτε το δεξί σας χέρι πίσω από το κεφάλι και με το αριστερό σας χέρι ψηλαφίστε τον δεξιό μαστό σας. Χρησιμοποιήστε και πάλι τα άκρα των δακτύλων σας όπως και στις εικόνες 3 και 4. Εάν αισθανθείτε κάπου πόνο, ή κάτι σκληρό, ή κάτι που “κολλάει” πάνω στο θώρακά σας, να το αναφέρετε αμέσως στο γιατρό σας.