ΗΠΑΤΙΤΙΔΕΣ

   Ηπατίτιδα σημαίνει φλεγμονή του συκωτιού. Μπορεί να προκληθεί από ιούς, τοξικές ουσίες (φάρμακα, αλκοόλ) ή και από το ίδιο το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού (αυτοάνοση πάθηση).
   Σε σχέση με τον ΗIV μας ενδιαφέρουν οι ιογενείς ηπατίτιδες. Οι ηπατίτιδες Α, Β καιC προκαλούνται από τρεις διαφορετικούς ιούς που προσβάλλουν το συκώτι. Στην πραγματικότητα δεν είναι ο ιός που βλάπτει το συκώτι, αλλά η έντονη αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος εναντίον των κυττάρων του συκωτιού που έχουν προσβληθεί από τον ιό.
Στην οξεία μορφή της νόσου υπάρχουν έντονα συμπτώματα. Αν ο οργανισμός κατορθώσει να πολεμήσει και να απομακρύνει τον ιό, η πάθηση περνά χωρίς άλλα προβλήματα και η λειτουργία του συκωτιού επανέρχεται στα φυσιολογικά επίπεδα. Όμως στις ηπατίτιδες Β και C, άν ο ιός δεν απομακρυνθεί από τον οργανισμό, η πάθηση γίνεται χρόνια και αρχίζει να βλάπτει το συκώτι. Αυτή η βλάβη μπορεί να προκαλέσει κίρρωση (καταστροφή και ουλοποίηση του συκωτιού με σοβαρή δυσλειτουργία του) ή ακόμη και καρκίνο του ήπατος.

Μετάδοση

Η ηπατίτιδα Α μεταδίδεται με απ' ευθείας επαφή με κόπρανα ασθενούς ή από μολυσμένα τρόφιμα. Οι ηπατίτιδες B και η Cμεταδίδονται με το αίμα και τη σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλακτικό. Έχουν όμως διαφορετικά συμπτώματα και διαφορετική εξέλιξη.

Συμπτώματα

Ηπατίτιδα Α

Εμφανίζεται πάντοτε με οξέα συμπτώματα που ανησυχούν τον πάσχοντα. Υπάρχει πυρετός, κόπωση, ανορεξία, πόνος στις αρθρώσεις και στους μύες, ίκτερος, σκούρα ούρα και αποχρωματισμένα κόπρανα. Παρά την αρχικά έντονη εικόνα, η ηπατίτιδα Α θεραπεύεται πλήρως και δεν αφήνει μόνιμες βλάβες στο συκώτι. Επιβάλλεται η καλή υγιεινή και η απομόνωση του πάσχοντα γιατί η νόσος μεταδίδεται εύκολα.

Ηπατίτιδα Β

Στην οξεία φάση οι περισσότεροι ασθενείς παρουσιάζουν έντονα συμπτώματα (πυρετό, ανορεξία, κόπωση, εμετούς, ίκτερο, σκούρα ούρα και αποχρωματισμένα κόπρανα). Σε ποσοστό 30-40% των περιπτώσεων η πάθηση περνάει απαρατήρητη με ελάχιστα ή καθόλου συμπτώματα. Η χρόνια μορφή της νόσου εμφανίζεται στο 10% των προσβεβλημένων και είναι πολύ σοβαρή γιατί μπορεί να προκαλέσει κίρρωση του ήπατος και καρκίνο. Οι οροθετικοί που μολύνονται από ηπατίτιδα Β έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν την χρόνια μορφή της νόσου.

Ηπατίτιδα C

Το 80% των πασχόντων δεν εμφανίζει απολύτως κανένα σύμπτωμα.Με άλλα λόγια, η αρρώστια προχωράει χωρίς να το καταλάβουμε και καταστρέφει το συκώτι. Σπάνια εμφανίζονται κόπωση, υπνηλία, πόνος στο πάνω δεξί μέρος της κοιλιάς, ναυτία. Η διάγνωση της νόσου γίνεται συνήθως όταν εμφανιστεί δυσλειτουργία του συκωτιού που έχει πάθει σοβαρή βλάβη και είναι συνήθως πολύ αργά.Υπολογίζεται ότι το 5% των προσβεβλημένων από τη χρόνια μορφή θα αναπτύξουν κίρρωση του ήπατος. Ταυτόχρονη μόλυνση από ηπατίτιδα C και ΗIV είναι συχνή σε χρήστες ενδοφλεβίων ουσιών.

Διάγνωση   

Ο καλύτερος τρόπος να μάθουμε αν έχουμε προσβληθεί από ηπατίτιδα Β ή C είναι να κάνουμε ειδικές εξετάσεις αίματος είτε ιδιωτικά, είτε σε νοσοκομείο.Ανιχνεύονται στο αίμα αντισώματα κατά του ιού καθώς και πρωτεΐνες του. Γίνεται μια απλή αιμοληψία και τα αποτελέσματα βγαίνουν σε περίπου μία εβδομάδα. Προσοχή:η απλή «γενική αίματος» δεν είναι αρκετή για να μάθουμε αν έχουμε προσβληθεί από ηπατίτιδα.
Όλοι όσοι κάνουμε σεξ, πρέπει να κάνουμε την εξέταση προληπτικά. Αν έχουμε προσβληθεί, είναι πολύ σημαντικό να το μάθουμε νωρίς, πριν προχωρήσει η αρρώστια και προκαλέσει σοβαρή ζημιά.
Προσοχή! Μια αρνητική εξέταση σήμερα δεν σημαίνει δεν θα κολλήσουμε στο μέλλον. Αν κάνουμε σεξ, είναι καλό να κάνουμε εξέταση για ηπατίτιδα μια φορά το χρόνο. Το ίδιο ισχύει και με τις εξετάσεις για τα άλλα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, όπως το HIV/AIDS και η σύφιλη. Πάντως η ηπατίτιδα Β κολλάει πιο εύκολα από τοHIV!

Ανοσοπροφύλαξη -Εμβόλιο

Για την ηπατίτιδα Α υπάρχει αποτελεσματικό εμβόλιο σε μία δόση που προσφέρει ανοσία για 3-5 χρόνια.
Για την ηπατίτιδα Β υπάρχει ειδικό εμβόλιο σε τρεις δόσεις. Για να είναι αποτελεσματικό το εμβόλιο, πρέπει να γίνουν και οι 3δόσεις μέσα σε ένα εξάμηνο. Το εμβόλιο είναι εντελώς ασφαλές. Μετά από 3-5χρόνια πρέπει να γίνει αναμνηστικό εμβόλιο, αλλιώς παύει να παρέχει προστασία το παλιό.
Για την ηπατίτιδα C δεν υπάρχει εμβόλιο και η θεραπεία της είναι πολύ δύσκολη έως αδύνατη! Αρκετές φορές ο ασθενής πρέπει να παίρνει φάρμακα για όλη του τη ζωή. Γι' αυτό είναι απαραίτητο α) να χρησιμοποιείτε προφυλακτικό για να μην κολλήσετε, και β) να κάνετε εξετάσεις κάθε χρόνο για να δείτε εάν έχετε μολυνθεί ώστε να αντιμετωπίσετε τη νόσο όσο το δυνατόν νωρίτερα και να ελαττώσετε την πιθανότητα επιπλοκών.

Θεραπεία

Στην οξεία μορφή της ηπατίτιδας Α και Β δεν υπάρχει ιδιαίτερη θεραπεία. Οι χρόνιες μορφές της ηπατίτιδας Β αντιμετωπίζονται με ενέσεις Ιντερφερόνης Α, με Lamivudine (Epivir) και Adefovir.
Η ηπατίτιδα C συνήθως διαγιγνώσκεται όταν πλέον είναι χρόνια πάθηση. Σε αυτή την περίπτωση αντιμετωπίζεται με Ιντερφερόνη A και το αντι-ιικό φάρμακο Ribavirin. Σε προχωρημένες περιπτώσεις, όπου το συκώτι είναι κατεστραμμένο, η μόνη λύση είναι η μεταμόσχευση: μια εγχείρηση ιδιαίτερα δύσκολη, επικίνδυνη και πολύ δαπανηρή. Αν η ηπατίτιδα C διαγνωστεί στην οξεία της φάση και χορηγηθεί θεραπεία, ελαττώνεται πάρα πολύ η πιθανότητα να μεταπέσει στη χρόνια μορφή.

Mε λίγα λόγια

• Οι ηπατίτιδες Β και C μεταδίδονται από το αίμα και τη σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλακτικό.
• Μπορεί να έχουμε κολλήσει χωρίς να εμφανίζουμε συμπτώματα.
• Ο μόνος τρόπος για να μάθουμε αν έχουμε μολυνθεί είναι να κάνουμε ειδική εξέταση αίματος.
• Για την ηπατίτιδα Β υπάρχει εμβόλιο. Για να είναι αποτελεσματικό πρέπει να κάνουμε ΟΛΕΣ τις δόσεις (τρεις).
• Κάθε 3-5 χρόνια πρέπει να κάνουμε αναμνηστικό εμβόλιο, γιατί χάνεται η προστασία του!
• Η ηπατίτιδα Α δεν αφήνει μόνιμες βλάβες και μπορεί να αποφευχθεί με εμβολιασμό.

Τι να κάνω για να μην κολλήσω;

• Χρησιμοποιώ πάντα προφυλακτικό όταν κάνω πρωκτικό / κολπικό σεξ
• Κάνω εμβόλιο και συμπληρώνω και τις τρεις δόσεις (βλ. παρακάτω)
• Αποφεύγω την επαφή με το αίμα άλλων ανθρώπων (την κοινή χρήση ξυραφιών, οδοντόβουρτσας, βελόνας τατουάζ).